Kopalnia Doświadczalna „Barbara”, ulokowana w Mikołowie, stanowi wyjątkowy przykład instytucji badawczej w Polsce. Jest jedyną kopalnią doświadczalną w kraju oraz jedyną w Europie placówką naukowo-badawczą, która dysponuje podziemnym poligonem doświadczalnym.
W strukturze tej kopalni istotnym elementem jest jej rola jako placówki naukowo-badawczej. Główne zadania kopalni koncentrują się na badaniu bezpieczeństwa oraz zwalczaniu zagrożeń gazowych i pyłowych, a także na atestacji urządzeń, które są dopuszczane do eksploatacji w środowisku górniczym.
Historia
W obliczu rosnącego zapotrzebowania na węgiel, w roku 1850 zainicjowano działalność kopalni „Anna” w rejonie wzgórza Kamionka. W tej kopalni realizowano wydobycie cennych zasobów węgla koksującego. W ciągu następnych lat kopalnia ta była wielokrotnie zamykana i ponownie otwierana.
W 1920 roku na bazie kopalni „Anna” zainaugurowano nową jednostkę, której nazwa została zmieniona na „Barbara” po złożeniu odpowiedniego wniosku w dniu 12 stycznia 1921 roku, skierowanego do Wyższego Urzędu Górniczego w Wrocławiu. Poziom wydobycia był wówczas stosunkowo niewielki, wynosząc zaledwie 15 tys. ton rocznie.
Problemy związane z brakiem dostępu do linii kolejowej oraz stagnacja w górnictwie na Śląsku doprowadziły do wstrzymania działalności kopalni od 21 sierpnia 1924 roku. W 1926 roku, nieczynna kopalnia została wydzierżawiona przez Górnośląski Związek Kopalń i Hut, który przeniósł do niej z Pniowca, znajdującego się w okolicach Tarnowskich Gór, Stację Doświadczalną oraz Centralę Ratownictwa Górniczego.
Nowa placówka zyskała nazwę Kopalnia Doświadczalna „Barbara”, Centrala Ratownictwa Górniczego oraz Obserwatorium Magnetyczne w Mikołowie. Po roku 1933 działalność finansowana była z funduszy przekazywanych przez Stowarzyszenie Kopalni Doświadczalnej „Barbara”. W trakcie II wojny światowej kopalnia była nieczynna, a jedynie sporadycznie prowadzone były badania w sztolni doświadczalnej.
Od 1945 roku Kopalnia Doświadczalna „Barbara” funkcjonuje jako część Głównego Instytutu Górnictwa, co świadczy o jej istotnej roli w badaniach górniczych do chwili obecnej.
Dyrektorzy
W historii Kopalni Doświadczalnej „Barbara” istotną rolę odgrywali dyrektorzy, którzy kierowali jej działalnością przez dziesiątki lat. Każdy z nich wnosił swój wkład w rozwój i modernizację kopalni, wpływając na jej sukcesy oraz wyzwania. Poniżej zamieszczono zestawienie dyrektorów, którzy sprawowali swoje funkcje w różnych okresach.
| Okres | Osoba na stanowisku |
|---|---|
| 1925 – 1930 | inż. Józef Juroff |
| 1930 – 1939 | inż. Stanisław Herman |
| 1945 – 1947 | inż. Stanisław Herman |
| 1947 – 1973 | prof. dr hab. inż. Wacław Cybulski |
| 1974 – 1981 | doc. dr hab. Jerzy Matuszewski |
| 1981 – 2003 | prof. dr hab. inż. Paweł Krzystolik |
| 2004 – 2018 | doc. dr hab. inż. Krzysztof Cybulski |
| 2018 – | dr inż. Zbigniew Lubosik |
Zakłady badawcze
W obrębie kopalni doświadczalnej „Barbara” funkcjonują różne zakłady badawcze, które zajmują się kluczowymi aspektami bezpieczeństwa i efektywności w górnictwie. Każdy z poniższych zakładów ma na celu minimalizowanie zagrożeń oraz podnoszenie standardów bezpieczeństwa.
- KD1 – Zakład Zwalczania Zagrożeń Gazowych,
- KD2 – Zakład Zwalczania Zagrożeń Pyłowych,
- KD3 – Zakład Bezpieczeństwa Górniczych Środków Strzałowych,
- KD4 – Zakład Bezpieczeństwa Przeciwwybuchowego.
Przypisy
- Historia i teraźniejszość 60-lecie Głównego Instytutu Górnictwa, 80-lecie Kopalni Doświadczalnej „Barbara”. 2005 r. ISBN 83-876107-6-3.
- www.mikolow.eu: O Mikołowie. [dostęp 27.01.2009 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Bielawka (dopływ Mlecznej) | Ratusz w Mikołowie | Mikołów Jamna | Nowy cmentarz żydowski w Mikołowie | Starganiec | Instytut Mikołowski | Miejska Placówka Muzealna w Mikołowie | Mikołów (stacja kolejowa) | AKS MikołówOceń: Kopalnia Doświadczalna „Barbara”