Kościół Świętego Jana w Mikołowie to niezwykle ważny obiekt o znaczeniu historycznym i kulturalnym, który odgrywa istotną rolę w społeczności lokalnej. To piękne miejsce zostało wzniesione w latach 1860–1861, a jego architektura świadczy o bogatej tradycji ewangelickiej w regionie. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Mikołowie jest ważnym punktem odniesienia dla wszystkich, którzy chcą zrozumieć lokalne dziedzictwo i historię.
Kościół św. Jana został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co potwierdza jego wspólne dziedzictwo kulturowe i architektoniczne.
Historia
8 października 1854 roku w Mikołowie powstała po raz drugi samodzielna parafia ewangelicko-augsburska. Tego dnia, po 226 latach, pierwszym ewangelickim proboszczem został ksiądz August Zernecke, który pochodził z Kargowy w Wielkopolsce. W dniu 25 maja 1855 roku, na wzgórzu, gdzie wcześniej znajdowała się świątynia pod wezwaniem św. Mikołaja, zakupiono teren pod nową budowlę, która miała obejmować kościół ewangelicki, plebanię oraz cmentarz.
W roku 1859 Walny Zjazd Śląskiego Stowarzyszenia Gustawa Adolfa w Nysie przeznaczył 1000 talarów na budowę nowej świątyni, a książę pszczyński Jan Henryk XI, na który składały się materiały budowlane, ufundował dodatkową kwotę 2250 talarów. 21 maja 1860 roku rozpoczęto prace budowlane, w tym pierwsze wykopy. 14 czerwca tego samego roku, ksiądz superintendent Jacob z Gliwic, w towarzystwie dziesięciu księży oraz przedstawicieli społeczności, w tym miejscowych ewangelików i Żydów, położył i poświęcił kamień węgielny pod nową świątynię.
29 października 1861 roku ks. generalny superintendent dr Hahn z Wrocławia uroczyście poświęcił kościół, nadając mu wezwanie „świętego Jana”. Ważnym fundatorem tej parafii był August Karol Kiss, nauczyciel urodzony 11 października 1802 w Paprocanach (Tychy), który zmarł 24 marca 1865 roku w Berlinie. To zapewne on wykonał odlew głowy Chrystusa, umieszczony nad głównym wejściem do świątyni.
Kościół został zaprojektowany w stylu neogotyckim przez Friedricha Augusta Stülera. Organy, które zbudował Carl Volkmann z Gliwic, posiadają 16 głosów, 2 manuały oraz pedał. W neogotyckim ołtarzu znajduje się obraz Pana Jezusa, który przedstawia cytat z Ewangelii św. Jana 18,4: „Kogo szukacie?”, namalowany przez berlińskiego artystę Radtkego. Obraz ten został podarowany przez radcę prawnego Kohlstocka i jego brata, również z Berlina.
Chrzcielnica oraz ambona również zostały skonstruowane w stylu neogotyckim. Ambona ma charakter „ekumeniczny”, gdyż oprócz rzeźb reformatora ks. dr Marcina Lutra i Filipa Melanchtona znajdują się tam również postacie ks. Ulricha Zwingliego, ks. Jana Kalwina oraz bp. Mikołaja Zinzendorfa z Herrnhut. Elementy te odzwierciedlają wpływy unii luteran i kalwinów, które istnieją na Górnym Śląsku od 1817 roku, gdzie dominowali dotąd wyznawcy luteranizmu.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 20.02.2013 r.]
- Dorota Głazek: Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) przemysłowej części Górnego Śląska 1870–1914. Katowice: Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, 2003 r., s. 48. ISBN 83-918475-1-9.
- Zarys Historii Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Mikołowie. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Mikołowie. [dostęp 20.02.2013 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół św. Wojciecha i Matki Boskiej Śnieżnej w Mikołowie | Parafia Najświętszej Maryi Panny Matki Zbawiciela w Mikołowie | Parafia św. Antoniego z Padwy w Mikołowie | Parafia św. Mikołaja w Bujakowie | Kościół św. Mikołaja w Mikołowie-Bujakowie | Kościół św. Wawrzyńca w Mikołowie-Mokrem | Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Mikołowie-Paniowach | Bazylika św. Wojciecha w Mikołowie | Kościół Najświętszej Maryi Panny Matki Zbawiciela w Mikołowie | Kościół św. Mikołaja w Borowej WsiOceń: Kościół św. Jana w Mikołowie