Henryk Sakwerda był wybitnym polskim kaligrafem oraz typografem, który swoją pasją do sztuki pisania inspirował wiele osób. Urodził się w 1942 roku w Mikołowie, a swoją działalność artystyczną rozwijał przez wiele lat, zostawiając po sobie niezatarte ślady w tej dziedzinie. Jego życie zakończyło się 16 kwietnia 2017 roku w Katowicach.
Wśród jego największych osiągnięć znajduje się współtworzenie unikalnego kroju pisma Silesiana, który jest ceniony przez miłośników typografii i kaligrafii. Swoje umiejętności łączył z pasją do tradycyjnych technik pisarskich, co przyczyniło się do tworzenia jego niepowtarzalnego stylu.
Życiorys
Henryk Sakwerda, po zakończeniu edukacji w Technikum Poligraficznym, rozpoczął swoją zawodową karierę w 1965 roku w Zakładach Matryc Linotypowych w Katowicach, które później przekształciły się w Grafmasz. W tym okresie jego praca obejmowała m.in. projektowanie pism drukarskich, co stanowiło fundament jego dalszej twórczości.
W 1970 roku stworzył Typos – krój pisma, który był oparty na klasycznych wzorcach. Jego dzieło zostało docenione, zdobywając III nagrodę w kategorii pism akcydensowych na międzynarodowym konkursie w Dreźnie, zorganizowanym z okazji rocznicy śmierci Gutenberga. Znaczący był również okres od 1975 do 1980 roku, kiedy to opracował tekstowy krój pisma Akant, który bazował na proporcjach renesansowej antykwy. Sakwerda szczególną wagę przykładał do kwestii czytelności oraz polskich znaków diakrytycznych.
W 1986 roku powstał Monitor – krój pisma zaprojektowany dla Grafmaszu, dedykowany do użycia w prasie na matrycach linotypowych. Niestety, jego krój Akant oraz Monitor nie doczekały się realizacji z uwagi na rezygnację z technologii matryc linotypowych, która w tamtym czasie zaczęła tracić na znaczeniu.
W latach 1997–2008, Henryk Sakwerda związany był z „Gościem Niedzielnym”, gdzie pełnił funkcję redaktora graficznego oraz pracował w sekretariacie redakcji oddziałów diecezjalnych. Ponadto, jego pasja do kaligrafii zaowocowała wykładami na kierunku grafiki w Śląskiej Wyższej Szkole Informatyczno-Medycznej w Chorzowie. Współpracował także z ASP w Katowicach, ASP w Krakowie oraz ASP we Wrocławiu, a także z Uniwersytetem Artystycznym w Poznaniu, gdzie prowadził warsztaty i prelekcje.
Henryk Sakwerda to również postać, która zajmowała się projektowaniem graficznym oraz rysunkiem satyrycznym. Jego kariera artystyczna zakończyła się w Wielkanoc 16 kwietnia 2017 roku, kiedy to zmarł w wieku 75 lat, pozostawiając po sobie znaczący dorobek w dziedzinie grafiki i typografii.
Osiągnięcia zawodowe
W 2006 roku Henryk Sakwerda, na zlecenie władz województwa śląskiego, wspólnie z Arturem Frankowskim zaprojektowali wyjątkowy krój pisma Silesiana. Jego pierwotne przeznaczenie dotyczyło wykorzystania w dokumentach reprezentacyjnych tego regionu. Cechy tego kroju mają swoje korzenie w kaligrafii i są silnie inspirowane twórczością Hieronima Wietora, XVI-wiecznego wydawcy i typografa. Forma Silesiany czerpała również z gotyckiego pisma odręcznego, znanego jako kurrent, które było szeroko wykorzystywane na Śląsku w okresie XVII–XIX wieku.
Kreatywność Sakwerdy i Frankowskiego została potwierdzona poprzez analizy rękopisów oraz starodruków zgromadzonych w Bibliotece Śląskiej i Książnicy Cieszyńskiej. Prace tego utalentowanego artysty znalazły także uznanie na międzynarodowej scenie artystycznej.
Wystawy IBA (Internationale Buchkunst Ausstellung) w Niemczech i Finlandii zaprezentowały twórczość Sakwerdy, który zdobył uznanie jako inny przedstawiciel nowoczesnego podejścia do liternictwa. Jego typogramy i kaligramy są częścią stałej ekspozycji Muzeum Drukarstwa Warszawskiego oraz znajdują się w licznych zbiorach prywatnych rozrzuconych po Niemczech, Szwajcarii, USA oraz Polsce.
Przypisy
- a b c Zmarł Henryk Sakwerda – śląski mistrz kaligrafii, „katowice.gosc.pl” [dostęp 02.05.2017 r.]
- Śląska Rzecz 2006 - Werdykt jury. Zamek Cieszyn, 2012. [dostęp 02.05.2017 r.]
- a b c d e f g Urząd Marszałkowski WojewództwaU.M.W. Śląskiego Urząd Marszałkowski WojewództwaU.M.W., O autorach [online]
- a b HenrykH. Sakwerda HenrykH., Historia pisma Akant, „2+3d”, 01.02.2005 r., ISSN 1642-7602
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Anna Dereszowska | Wojciech Pukocz | Andrzej Wojaczek | Daria (piosenkarka) | Jadwiga Skupnik | Zbigniew Kalemba | Jan Michał Raspazjan | Adam Sikora (filmowiec) | Rafał Wojaczek | Paweł Targiel | Benon Maliszewski | Karol Dziuba | Edward Gorol | Maciej Melecki | Joanna Olejarczyk | Bak (raper) | Mateusz Jakubiec | Arkadiusz Kremza | Genowefa Jakubowska-FijałkowskaOceń: Henryk Sakwerda