Zbigniew Kalemba

---

Życiorys

Prof. Zbigniew Kalemba to wybitny muzyk, który swoje pierwsze kroki w edukacji muzycznej stawiał jako absolwent Państwowego Liceum Muzycznego w Katowicach oraz PWSM w Katowicach, gdzie swoje umiejętności rozwijał pod czujnym okiem Zbigniewa Śliwińskiego, a studia ukończył w 1961 roku. Jego muzyczna kariera rozpoczęła się w 1954 roku, kiedy to pierwsze kompozycje Zbigniewa Kalemby nagrano w Polskim Radiu w Katowicach. Kalemba współpracował jako solista oraz kompozytor z takimi orkiestrami jak Jerzego Haralda oraz Stefana Rachonia.

W ciągu swojej kariery artystycznej, Zbigniew Kalemba zrealizował wiele nagrań płytowych oraz występów radiowych i telewizyjnych. Jako pianista solista miał zaszczyt współpracować z Państwową Filharmonią Śląską w latach 1960−69, a jego twórczość była prezentowana na licznych, prestiżowych festiwalach, które odbywały się zarówno w kraju, jak i za granicą. W latach 1965-77 pełnił rolę lidera Zespołu Tanecznego Polskiego Radia w Katowicach METRUM.

Kolejnym ważnym etapem w karierze Zbigniewa Kalemby był okres, w którym pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Państwowej Operetki Śląskiej w Gliwicach, gdzie zrealizował 24 premiery, w tym kierował artystycznie 12 spektaklami, w tym niezwykle ważną polską premierą West Side Story autorstwa Lennego Bernsteina oraz Dama z portretu R. Stolza. W 1984 roku, w dążeniu do wzbogacenia tradycyjnego repertuaru operetkowego, powołał do życia Scenę Eksperymentalną, której pierwszą premierą było widowisko muzyczne Edwarda Bogusławskiego, Sonata Belzebuba, oparte na sztuce Ignacego Witkiewicza.

Rok 1983 to także rok, w którym Zbigniew Kalemba zainicjował powstanie Policealnego Studium Wokalno-Baletowego, które działało przy Operetce Śląskiej, przyczyniając się do kształcenia młodych adeptów scen muzycznych. Jego działalność edukacyjna rozpoczęła się w 1959 roku, kiedy objął stanowisko dyrektora Społecznego Ogniska Muzycznego w Tychach, prowadząc równocześnie klasę fortepianu. W latach 1962-69 nauczał w Państwowym Liceum Muzycznym w Katowicach, gdzie kształcił młodych pianistów oraz prowadził zespoły o profilu rozrywkowym.

Na początku 1968 roku związał się z Państwową Wyższą Szkołą Muzyczną w Katowicach, później przekształconą w Akademię Muzyczną, gdzie zainicjował powstanie Studium Muzyki Rozrywkowej, które wkrótce przekształciło się w samodzielny Wydział Muzyki Rozrywkowej, jako pierwszy w Polsce. Przez dwanaście lat pełnił rolę dziekana tego Wydziału oraz kierownika Katedry Jazzu i Muzyki Rozrywkowej, równocześnie prowadząc zajęcia z aranżacji i kompozycji. W gronie jego absolwentów znajdują się znani pedagodzy z Instytutu Jazzu, tacy jak prof. Andrzej Zubek i prof. Jerzy Jarosik, a także artyści, w tym Sławomir Kulpowicz, Stanisław Sojka oraz wielu innych.

Pod jego przewodnictwem Big-Band PWSM wystąpił na znaczących festiwalach jazzowych, zdobywając laury na takich wydarzeniach jak Jazz Jamboree w 1976 roku oraz na festiwalach w Pradze (1977) i USA (1978), w tym w Reno (Nevada), Berkeley (Kalifornia) oraz w Norymberdze (1979). W 1983 roku Zbigniew Kalemba uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, co stanowiło ukoronowanie jego profesjonalnej kariery.

W ciągu swojej kariery, Kalemba prowadził kursy interpretacji jazzowej nie tylko w Polsce, ale także za granicą, przewodniczył w licznych konkursach muzycznych, a także pełnił rolę konsultanta w Departamencie Szkolnictwa Artystycznego Ministerstwa Kultury i Sztuki w zakresie szkolnictwa artystycznego I i II stopnia. Jego związek z katowicką uczelnią trwał do 2002 roku. Po zakończeniu aktywnej kariery, profesor Zbigniew Kalemba został pochowany na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.

Działalność dydaktyczna związana z innymi uczelniami

W latach 1972−1982 Zbigniew Kalemba był związany z Uniwersytetem Śląskim w Cieszynie, gdzie prowadził działalność dydaktyczną. Jego zaangażowanie w kształcenie młodzieży trwało również w okresie od 1997 do 2010 roku, kiedy to pełnił funkcję dziekana Wydziału Wychowania Artystycznego, który w późniejszym czasie przekształcił się w Wydział Sztuki, w ramach Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. To miejsce obecnie nosi nazwę Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza.

Twórczość

Twórczość Zbigniewa Kalemby obejmuje ponad 300 kompozycji, wśród których znajdują się dzieła symfoniczne. Oto niektóre z nich:

• Fantazja na fortepian i orkiestrę symfoniczną,
• Suita na fortepian i orkiestrę,
• Trzy momenty na orkiestrę smyczkową, harfę i perkusję,
• Skryte marzenia,
• Reminiscencje.

Oprócz tego, Kalemba stworzył również muzykę do filmów, w tym:

• Czerwone i złote,
• Ostatni po Bogu,
• Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię,
• Cała naprzód,
• Struktura kryształu (reż. Krzysztof Zanussi).

Dodatkowo, w latach 1994 i 1995 opublikował zbiór etiud jazzujących oraz Wesołą suitę na akordeon, które były wydane przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Częstochowie jako materiał dydaktyczny.

Nagrody

Wśród licznych osiągnięć Zbigniewa Kalemby znajdują się ważne nagrody, które podkreślają jego wkład w kulturę. Oto niektóre z nich:

• nagroda Ministra Kultury i Sztuki w latach 1975 i 1979,
• nagroda wojewódzka za całokształt działalności artystycznej, twórczej i pedagogicznej w 1986 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi przyznany w 1976 roku,
• Krzyż Komandorski OOP, który otrzymał w 1985 roku.

Zbigniew Kalemba był pionierem wprowadzenia muzyki rozrywkowej i jazzowej na uczelnie, co wyznaczyło nowe kierunki w edukacji muzycznej. W wyniku jego działań utworzono Wydział Jazzu w katowickiej uczelni, co przyczyniło się do dynamicznego rozwoju kształcenia w tej dziedzinie. W ciągu wielu lat pracy wykształcił on pokolenia utalentowanych artystów, którzy odgrywają istotną rolę na krajowej i międzynarodowej scenie muzycznej.

Dyskografia

Dyskografia Zbigniewa Kalemby obejmuje szereg istotnych nagrań, które w znaczący sposób wpłynęły na polską scenę muzyczną. Na liście znajdują się:

• Pronit – (singiel Poljazz Z-SS-0644 A i B),
• Metrum – (LP Muza Polskie Nagrania XL 0706, SXL 0706),
• W Tanecznym Nastroju – (LP Muza Polskie Nagrania XL 0883 SXL 0883),
• Polish Jazz vol.52,
• Big-Band Katowice Music For My Friends – (LP Muza Polskie Nagrania SX 1560),
• Big-Band Akademii Muzycznej w Katowicach – (CD Polskie Radio Katowice S.A.1998, Akademia Muzyczna w Katowicach),
• Metrum z jazzem przez lata – (CD Radio Katowice 1999, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie).

---

Oceń: Zbigniew Kalemba

---